Хатлон дар масири рушд

Фишурдаи нишондиҳандаҳои кӯтоҳмуҳлати рушди минтақавии вилояти Хатлон дар соли 2024

Дар  соли  2024  маҷмуи маҳсулоти  минтақавӣ  ба 42,8  миллиард  сомонӣ  баробар  гардид.  Суръати рушди  соҳаҳои  иқтисодию иҷтимоӣ  8,3  банди  фоизӣ таъмин  шуда,  ҳиссаи он  дар  таркиби  маҷмуи маҳсулоти дохилии кишвар 27,9 фоизро ташкил дод, ки нисбат ба соли 2023 ба андозаи 6,2 миллиард сомонӣ зиёд мебошад.

Андоз

Нақшаи қисми даромади буҷет бо дарназардошти андози иҷтимоии ғайрибуҷетӣ 104,7% таъмин гардида, ба буҷет 2,8 миллиард  сомонӣ  ворид  карда  шудааст.  Ин рақам  нисбат  ба  дурнамо  122  миллион сомонӣ ва дар қиёс ба соли 2023 ба андозаи 350 миллион сомонӣ зиёд мебошад. 

Молия

Ба  ташкилоту  муассисаҳои  буҷетии вилоят  ва  шаҳру  ноҳияҳо  3,8  миллиард сомонӣ  ҷудо  гардида,  аз  он  3,4  миллиард  сомонӣ  ё  90%  ба  соҳаҳои  иҷтимоӣ (маориф,  тандурустӣ,  фарҳанг,  варзиш ва  ҳифзи  иҷтимоии  аҳолӣ)  равона  карда шудааст.

Савдо ва хизматрасонии пулакӣ

Гардиши мол ба 18,7 миллиард сомонӣ (нисбат  ба  дурнамо  116,8%)  ва  ҳаҷми хизматрасонӣ  ба  3,1  миллиард  сомонӣ (нисбат ба дурнамо 111%) расонида шуд, ки дар муқоиса нисбат ба соли 2023 мутаносибан 125,1% ва 121% зиёд мебошад.

Савдои хориҷӣ

Дар соли 2024 гардиши савдои хориҷӣ 480 миллиону 56 ҳазор доллари амрикоиро ташкил дод. 

Содироти мол ба 248 миллиону 862,2 ҳазор  доллар  расида,  нисбат  ба  соли 2023-юм  16  миллион  доллар  зиёд  мебошад.  Содироти  мол  дар  муқоиса  бо  во-ридот  17,7  миллион  доллари  ИМА  зиёд мебошад.

Сармоягузорӣ

Дар  вилоят  51  лоиҳаи  давлатии сармоягузорӣ амалӣ шуда, маблағи азхуд-шуда  1,99  миллиард  доллари  амрикоиро ташкил медиҳад.

Дар соли 2024 ба вилояти Хатлон 7,2 миллион  доллари  ИМА  сармояи  хориҷӣ ворид гардидааст, ки 4,3 миллион доллари онро  сармояи  мустақими  хориҷӣ  ташкил медиҳад.

Дар  маҷмуъ,  ба  вилоят  1  миллиарду 548,3  миллион  доллари  ИМА  сармояи хориҷӣ  ворид  гардидааст,  ки  1  миллиарду  477,7  миллион  доллари  он  сармояи мустақими хориҷӣ мебошад.

Таъсиси ҷойҳои нави корӣ

Соли 2024 дар вилоят 71250 ҷойи нави корӣ таъсис дода шудааст (иҷрои дурнамои солона 115 фоиз). Аз ҷумла аз ҳисоби шахсони  воқеӣ  63856  ҷойи  корӣ  ва  7394 ҷой аз ҳисоби шахсони ҳуқуқӣ. 

Аз  ҳисоби  баргузории  330  ярмаркаи  ҷойҳои  холии  корӣ  4809  нафар шаҳрвандон  бо  ҷойи  кор  таъмин  гардида, дар умум 6092 нафар шаҳрвандон бо шуғл фаро гирифта шудаанд.

Ба ҳолати 01.12.2024 дар вилоят музди  миёнаи  меҳнат  ба  1801,26  сомонӣ баробар  шуда,  нисбат  ба  соли  2023-юм 17,8% афзоиш ёфт.

Кишоварзӣ

Дар  давраи  ҳисоботӣ  ки-шоварзони  вилояти  Хатлон дар  самти  истифодаи  самараноки   замин,  беҳтар  намудани ҳолати  мелиоративӣ,  ба  гардиши  кишоварзӣ  ворид  намудани заминҳои  бекорхобида  ва  афзун  намудани  ҳаҷми  истеҳсоли маҳсулоти  кишоварзӣ  корҳои муайянро ба анҷом расониданд.

Ҳаҷми  истеҳсоли  маҳсулоти кишоварзӣ  39,2  миллиард  сомониро  ташкил  дода,  афзоиши он ба 109,6% расонида шуд, ки дар  муқоиса  ба  соли  гузашта 3,4  миллиард  сомонӣ  зиёд  аст. 

Ҳиссаи  вилоят  дар  истеҳсоли маҷмуи  маҳсулоти  кишоварзии  ҷумҳурӣ  52,9%-ро  ташкил медиҳад.  Аз  ҷумла,  афзоиш дар  бахши  растанипарварӣ 27,4 миллиард сомонӣ (112,6%) ва  чорводорӣ  11,8  миллиард сомонӣ (103,2%) таъмин гардид.

Дар  ҳамаи  бахшҳои хоҷагидории  вилоят  дар  майдони  434  ҳазор  гектар  кишти асосии  зироатҳои  кишоварзӣ гузаронида шуда, иҷрои дурнамо  106,6  фоиз  таъмин  гардид. Инчунин,  дар  майдони  133,4 ҳазор  гектар  кишти  такрории зироатҳои  кишоварзӣ  гузаронида шуда, иҷрои дурнамо 103 фоизро ташкил медиҳад.

Бо  мақсади  баланд  бардоштани  ҳосилнокии  зироатҳои кишоварзӣ  ҳолати  мелиоративии  3179  гектар  замин  беҳтар гардонида  шуда,  790  гектар  замини аз гардиш берунмонда (аз он 313 гектар боир) ба гардиши кишоварзӣ ворид карда шуданд. 

Дар  ҳамаи  шаклҳои хоҷагидории  вилоят  1,1  миллион  тонна  ғалладонагиҳо,  2,1 миллион  тонна  сабзавот,  880 ҳазор тонна полезӣ, 164,6 ҳазор тонна  пахта,  250,6  ҳазор  тонна картошка, 366,0 ҳазор тонна меваҷот, 132 ҳазор тонна ангур, 248,0  ҳазор  тонна  гӯшт,  605,0 ҳазор  тонна  шир,  181  миллион дона тухм, 6200 тонна пашм, 200 тонна пилла, 1233 тонна асал ва 3826 тонна моҳӣ истеҳсол карда шудааст.  Дар  ин  давра  суръати  рушди  истеҳсоли  маҳсулоти кишоварзӣ аз 103,5 то 171 фоиз таъмин гардид. 

Ҷиҳати  таъмини  бозорҳои истеъмолии  мамлакат  дар  вилоят  дар  майдони  1387  гектар гармхонаҳо  кишти  сабзавоти барвақтӣ  гузаронида  шуда,  аз ин  ҳисоб  45274  тонна  сабзавот истеҳсол карда шуд. 

Ҷиҳати  рушди  соҳаи  боғу токпарварӣ дар талу теппаҳои бо нами  таъмини  шаҳру  ноҳияҳои вилоят дар майдони 287 гектар боғу токзори нав бунёд гардида, 207  гектар  боғу  токзори  куҳна барқарор карда шуд.

Саноат

Дар  соли  2024  ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ ба 12,5  миллиард  сомонӣ  расида, нисбат  ба   соли  2023-юм  903,1 миллион сомонӣ зиёд мебошад.

Дар  корхонаҳои  саноатии вилоят  25137,2  тонна  гӯшт  ва каллапоча  (102,6%)  ва  619,5 тонна  ҳасибу  ҳасибчаҳои гӯштӣ  (109,2%),  2198,1  тонна маҳсулоти  шири  холис  (102%), 17509,1  тонна  равғани  растанӣ (105,8 %),  истеҳсоли  консерва   33926  ҳазор  қуттии  шартӣ (101,4%),  15583,8  тонна  коркарди  намаки  ошӣ  (105,1%), 1557,2 тонна маҳсулоти қаннодӣ (103,9%), 707,9 тонна маҳсулоти макаронӣ (140,5%), 93496,6 декалитр  обҳои  ташнагишикан (109,7%), 1710,3 ҳазор дона либоси  мактабӣ  (103,4%),  4050,3 ҳазор  метри  мураббаъ  матои трикотажӣ  (172,4%),  252,3  тонна сӯзишвории дизелӣ (169,1%), 106  тонна  электрод  (8,5  баробар),  2478  ҳазор  дона  гаҷи кардонӣ  (2,9  баробар),  20248,3 тонна оҳаки бинокорӣ (3,2 баробар), 2823,6 тонна ғӯррагаҷ (16,7 маротиба),  8021,2  дона  мебел (168%), 23,6 ҳазор дона миз (34 баробар), 21 ҳазор донна курсӣ (15  баробар),  18693,4  миллион квт/соат  қувваи  барқ  (102,5%) истеҳсол шудааст.

Аз ҷониби соҳибкорон 89 корхона ва коргоҳҳои саноатӣ бо таъсиси зиёда аз 1000 ҷойи нави корӣ сохта ба истифода дода шудаанд, ки шумораи умумии онҳо ба 874 адад расид.

Сохтон

Соли  2024  аз  ҳисоби  ҳамаи манбаъҳои  маблағгузорӣ  ба соҳаи  сохтмон  дар  ҳаҷми  3,45 миллиард  сомонӣ  маблағҳо  равона карда шудааст, ки суръати афзоиши  он  нисбат  ба  ҳамин давраи соли гузашта 111,2%-ро ташкил дод. 

Корҳои  сохтмону  васлкунӣ бошад,  ба  маблағи  2,8  миллиард  сомонӣ  иҷро  шудааст,  ки нисбат  ба  ҳамин  давраи  соли гузашта 15,8 банди фоизӣ зиёд аст.

Бо  дарназардошти  иншоотҳои  аҳамияти  ҷумҳуриявидошта  ба  маблағи  2,9  миллиард  сомонӣ  фондҳои  асосӣ ба  кор  андохта  шуданд,  ки  дар муқоиса ба соли гузашта 3,4 маротиба зиёд мебошад.

Дар  доираи  нақшаи чорабиниҳои  таҷлили  ҷашни бузурги  миллӣ  -  35-солагии Истиқлоли  давлатии  Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳру ноҳияҳои вилоят  1663  иншооти  ҷашнӣ сохта  ба  истифода  дода  шуданд, ки 134,1% нақшаи солонаро ташкил медиҳад. 

Аз  6260  иншооти  ҷашнии банақшагирифташуда  4068 биною  иншоот  ба  маблағи умумии  3,3  миллиард  сомонӣ мавриди  истифода  қарор  дода шудааст,  ки  65  фоизи  нақшаи чорабиниҳои  пешбинигардидаро  ташкил  медиҳад.  Аз ҷумла, дар шаҳру ноҳияҳои ви-лоят  155  иншооти  соҳаи  маориф  (муассисаҳои  таълимӣ  ва томактабӣ)  -  дорои  1123  синф-хона  барои  28150  ҷойи  нишаст дар як баст ва дар ду баст барои 56300 ҷойи нишаст сохта ба истифода дода шуд. Лозим ба зикр аст, ки айни замон дар 34 муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии вилоят  сохтмони  185  синфхона барои 4625 ҷойи нишаст дар як баст (дар ду баст 9250 ҷойи нишаст) идома дорад.

Бо  мақсади  фарогирии  кӯдакон ба  зинаи  аввали  таҳсил  дар  вилоят 11  (ноҳияи  Данғара  3  адад  ва  шаҳру ноҳияҳои  Кӯлоб,  Бохтар  Кӯшониён, М.С.А. Ҳамадонӣ, А. Ҷомӣ, Темурмалик, Ҷайҳун – 1-ададӣ) муассисаи томактабӣ сохта ба истифода дода шуд. Ҳамзамон, ду  муассисаи  томактабии  хусусӣ  (дар Бохтар ва Балҷувон барои 240 нафар) мавриди баҳрабардорӣ қарор гирифт.

Дар  соҳаи  тандурустӣ  49  адад муассисаҳои  соҳа  ба  маблағи  зиёда аз  282  миллион  сомонӣ  ва  36  иншооти соҳаи  варзиш  (варзишгоҳҳои  марказӣ, майдончаҳои  варзишии  кушода  ва болопӯшида, ҳавзҳои шиноварӣ) сохта ба истифода дода шудааст.

Нақлиёт ва роҳ

Ҳаҷми  боркашонӣ  ба  47,9  миллион тонна (112,5%) ва мусофирбарӣ ба 214,7 миллион нафар баробар гардид, ки нисбат  ба  соли  2023  ҳаҷми  боркашонӣ  5,3 миллион тонна ва ҳаҷми мусофирбарӣ 41 миллион нафар зиёд мебошад.

Дар  миқёси  шаҳру  ноҳияҳои  вилоят  2939,6  километр  роҳҳои  маҳаллӣ,  аз ҷумла  287,7  километр  мумфарш,  423,8 километр  сангфарш,  2228,1  километр таъмири  ҷорӣ  ва  170  адад  пулу  қубурҳо бо маблағи умумии 254 миллион сомонӣ таъмир  гардидаанд,  ки  нисбат  ба  ҳамин давраи соли 2023 ба андозаи 62,6 миллион сомонӣ зиёд мебошад.

Қайд кардан лозим аст, ки аз шумораи роҳҳои  таъмиру  таҷдидшуда  бо  саҳми соҳибкорон  275,1  километр  мумфарш, 348,2 километр сангфарш ва 44 адад пулу қубур ба маблағи 200 миллион сомонӣ ба анҷом расонида шудаанд.

Маориф

Дар  1401  муассисаи  таълимии  вилоят 900 ҳазору 598 нафар хонандагон, аз он ҷумла 436 ҳазору 252 нафар духтарон дар  соли  хониши  2024-2025  ба  таҳсил фаро гирифта шудаанд.

Шумораи умумии омӯзгорон 48 ҳазору 263 нафар, аз он ҷумла занон 29 ҳазору 613  нафар  аст.  Дар  ин  давра  теъдоди омӯзгорон  1061  нафар,  аз  ҷумла  занон 2295 нафар зиёд шудааст.

Нисбат ба соли 2023 дар муассисаҳои таълимӣ  шумораи  хонандагон  33413  нафар, аз ҷумла 17772 нафар духтарон ва дар муассисаҳои томактабии хусусӣ теъ-доди кӯдакон 18570 нафар зиёд шудааст.

Дар шаҳру ноҳияҳои вилоят 177 муассисаи томактабӣ бо фарогирии 21319 нафар ва 1268 Маркази рушди кӯдак бо фа-рогирии 84144 нафар кӯдакон фаъолият дошта,  дар  маҷмуъ,  фарогирии  кӯдакон дар муассисаҳои томактабӣ ва марказҳои рушди  кӯдак  105  ҳазору  463  нафар  аст. Фарогирии  кӯдакони  аз  3  то  6-сола  дар муассисаҳои  таълимии  томактабӣ  ва маркази  инкишофи  кӯдакон  аз  21%-и соли гузашта ба 24,7% расонида шуд.

Соли  2024  хонандагони  муассисаҳои таҳсилоти  миёнаи  умумии  вилоят  дар олимпиадаҳои  байналмилалӣ  иштирок намуда, 446 медал ба даст оварданд. Аз ин шумора 54 нафар медали тилло, 165 нафар медали нуқра, 227 нафар медали биринҷиро сазовор гардидаанд, ки нисбати соли 2023-юм 61 медал зиёд аст.

Соли  2024  даври  ҷумҳуриявии олимпиадаҳои  фаннӣ  миёни  хонандагони  синфҳои  5  то  11  аз  рӯйи  13  фанни  таълимӣ  баргузор  гардида,  дар  он 1361  нафар  хонандагони  муассисаҳои таҳсилоти  миёнаи  умумии  вилоят  иштирок  ва  541  нафар  соҳиби  медалҳои ифтихорӣ,  аз  он  14  медали  тилло  ва  52 медали нуқра гардиданд.

Тандурустӣ

Имрӯз  дар  ҳудуди  вилоят  4  адад беморхонаи  шаҳрӣ,  22  адад  ноҳиявӣ, 60  адад  рақамӣ  ва  17  беморхонаи деҳотӣ  фаъолият  доранд.  Инчунин, шумораи  стансияҳои  ёрии  таъҷилӣ  28 адад,  дигар  марказҳои  тиббӣ  259  адад, муассисаҳои  КАТС  1248  адад,  шумораи бунгоҳҳои  саломатӣ  769  адад,  нуқтаҳои тиббӣ  53  адад  ва  тибби  оилавӣ  4  адад, беморхонаҳои вилоятӣ 2 адад, беморхонаи сироятӣ 2 адад, беморхонаи сил, таваллудхона,  муассисаҳои  хусусии  тиббӣ 174 адад ҳисоб шудааст.

Фарҳанг

Дар  соҳаи  фарҳанги  вилоят  286 адад  муассисаҳои  клубӣ,  492  китобхона,  35  адад  боғҳои  фарҳангӣ-истироҳатӣ,  18  осорхона,  29  мактаби бачагонаи санъат, 12 ансамбли халқии тарона ва рақс, се театри касбӣ, 5 театри халқӣ, се ансамбли касбии вилоят, филармонияҳои  халқии  дар  ноҳияҳои М.  С.  А.  Ҳамадонӣ,  Кӯшониён  ва  Восеъ дар хизмати шаҳрвандон қарор доранд.

Ҷавонон ва варзиш

Шумораи ҷавонони вилояти Хатлон 1 миллиону 68 ҳазору 654 нафар ҳисоб шудааст, ки аз он духтарон 531,1 ҳазор нафар мебошанд.

Шумораи  варзишгарон  18398  нафар, аз онҳо бонувон 2610 нафар ме-бошанд. Онҳо дар 1392 гурӯҳи машқӣ ба обутоби бадан машғуланд.

Дар  вилоят  шумораи  майдончаҳои варзишӣ ба 3211 адад, толори варзишӣ ба  580  адад,  варзишгоҳ  ба  40  адад, ҳавзҳои шиноварӣ ба 40 адад, маҷмааи варзишӣ ба 11 адад ва иншоотҳои махсуси варзишӣ (фитнес, тир ва ғайра) ба 231 адад расидааст.

Варзишгарони  вилоят  соли  гузашта  дар  190  мусобиқаи  ҷумҳуриявию байналмилалӣ  ширкат  варзида,  сазовори 1217 медали тилло, 1055 медали нуқра,  1393  медали  биринҷӣ,  ҳамагӣ 3665  медал  гардидаанд,  ки  нисбат  ба як  сол  пеш  259  медал  бештар  мебошад.

Рушди сайёҳӣ

Дар  ҳудуди  вилоят  933  ёдгориву мавзеъҳои  таърихӣ-фарҳангӣ,  бостонӣ ва  монументалӣ,  121  меҳмонхона,  139 мавзеъи  сайёҳӣ,  251  истироҳатгоҳу осоишгоҳҳо,  142  тарабхона,  45  осорхона,  19  ширкати  сайёҳӣ,  128  чойхона,  371  банкомати  хизматрасониҳои бонкӣ,  50  ҳомстей  ва  гестхаус,   240 мабрази сарироҳӣ, 69 мағозаи фурӯши армуғонҳо,  115  зиёратгоҳ,  45  боғи фарҳангӣ-фароғатӣ  ва  гулгаштҳо,  80 ишораи  сарироҳӣ  ва  26  маркази  иттилоотии  сайёҳӣ  мавҷуд  мебошанд,  ки ҳамарӯза  ба  сайёҳон  хизмат  мерасонанд.

Тибқи маълумоти масъулони шаҳру ноҳияҳо, ба вилояти Хатлон ба ҳолати то  31  декабри  соли  2024,  дар  умум, 623927  нафар  сайёҳони  дохилию хориҷӣ  ташриф  овардаанд,  ки   72637 нафарашон  сайёҳони  хориҷӣ  мебошанд.