Китоби “Тоҷикон”

Аз китоби “Тоҷикон” оҳанги бедорӣ расад,
Ҷашни мотамдори даврони гаронборӣ расад.
Ҳарфҳо тиранду хатҳо найзаҳо, ҳар сафҳа дашт,
Аз ҳамин саҳро фақат бонги ватандорӣ расад.
Мерасад аз дур овози ливодорон ба гӯш,
Пур шавад аз ҳарфи хашмолуд саҳрои хамӯш.
Рӯи осоиш куҷо бинад ватандори асил?
Пеши рӯ ояд набарди зиндагибахши Куруш.
Шиҳаи аспону фарёди саворон мерасад,
Аз раҳи таърих бонги сарбадорон мерасад.
Хок мисли дуд хезад аз паи ҳар шермард,
Мисли он ки баъди боду барқ борон мерасад.
Гӯиё ояд зи қаъри чоҳҳову ғорҳо:
Шуд ҳазорон тан ғизои мӯрҳову морҳо.
Қудраташро марди танҳомонда ҳам гум мекунад,
Мисли шери монда байни галаи кафторҳо.
Сулҳи кишвардор орӣ нест аз осори ҷанг,
Гаҳ ба пайванди худаш, бар шиша носоз аст санг.
Даври қудрат бигзарад, монад ба лавҳи ёдҳо,
Номҳои ҳокимони дар ҷасорат ранг ранг.
Мулкдорӣ чист? Фикри дури мардум кардан аст,
Хешро дар ҷодаи дарёфтан гум кардан аст.
Саҷда бар хоки муқаддас ҳамчу гандум кардан аст,
Парчами номус болотар зи анҷум кардан аст.
Мулкдорӣ бозии ҷон дар сари мӯ будан аст,
Дар талоши ростӣ мисли тарозу будан аст.
Дорбозӣ аст, роҳи маргро паймудан аст,
Бар ҳама дарде, ки дар дунёст, дору будан аст.
Сарварӣ мушкил! Киҳо бояд сари минбар шаванд?
Ҷонфидоёне, ки аввал ибрати лашкар шаванд.
Зӯри ақл аз зӯри бозу бартарӣ дорад мудом,
Нангҳо бояд, ки ҷавшан, ақлҳо ханҷар шавад.
Дошт ин миллат замоне аз ҳама подор тахт,
Бар сараш буд аз ҳама рахшандатар хуршеди бахт.
Вақти сармову дами гармо дигар мекард ҷой,
Дошт аз ҳурмат ба мулки ғайр ҳам ӯ пойтахт.
Хислати тоҷик аз рӯзи азал мардона буд,
Ғасби мулку моли ғайр аз баҳри ӯ бегона буд,
Ғайри даври Ғуриён кӣ ёд дорад ҳамлааш?
Ин ҳақиқат баҳри дигар халқҳо афсона буд.
Кардааст ин халқ танҳо баҳри ҳифзи мулк ҷанг,
Рағми дилсанги замон будааст мисли кӯҳи нанг.
Баъди садҳо ҳамла бар ҷонсахтҳо тан додаанд,
Ҳам Сикандар, ҳам араб, Чингизу ҳам Темури Ланг.
Ҷони ҳар Заҳҳокро зоти Фаридун мегирифт,
Пай зи Сайҳун канда душман, роҳи Ҷайҳун мегирифт.
“Пой дар завлона будам, лек бо таъбири халқ,
Ҳинду Чинро шуҳратам бе ҷангу бе хун мегирифт”.
Сарнавишти тоҷикон дорад ҳазорон боби талх,
Талхии бедориву ҳам дидааст ӯ хоби талх.
Меваи ширин насибаш гашт боз аз нияташ,
Гарчи боғашро тамоми умр доданд оби талх.
То ҳанӯз аз оташи дунё ба ӯ дудаш расад,
Ашки фарзанди Хуросон аз Фарорӯдаш расад.
Аз Муқаннаъ, аз Абумуслим, ҳам аз Темурмалик,
Ибрате сарҳанг агар гирад, ба мақсудаш расад.
То нигаҳ дорад ба каф тоҷик муҳри бурдро,
Бар бузургонаш намебахшид кори хурдро.
То даме ҳомӣ зи бумӣ дошт, ӯ осуда буд,
Ҷонситон мехонд кӯчӣ сояи ин гурдро.
Бори аввал низ ин мардум ливо бардоштаст,
Боз бар рӯяш ба сад мулки ҷаҳон дар доштаст.
Вақти навмашқии дигар қавмҳо ин хатшинос,
Тухми донишро ба марзи ақлҳо мекоштаст.
Бар сурайё тоҷик аз дониш сараш афрохтаст,
Дар ҳамин оина тарҳи хешро бишнохтаст.
Нест давлатдорӣ осон, дар ҷаҳон бори нахуст
Шоҳ Исмоил девони вазирон сохтаст.
Оварад ёд ин асар сад лашкари нотарсро,
Қудрате лозим, ки бикшоӣ дари нотарсро.
Соми Ғурӣ доди нангу қаҳрамонӣ додааст,
Аз Яқуби Лайс омӯзем низ ин дарсро.
Дар раҳи ҳифзи Ватан сарҳо ҷудо аз тан шаванд,
Мумҳо ҳам, сангҳову обҳо оҳан шаванд.
Гоҳ аз бегонагон бадхоҳтар низ ошност,
Баҳри соҳибтахт гаштан, дӯстон душман шаванд.
Каҷниҳодон аз азал резанд хуни ростон,
Достон аст ин китоб аз қиссаҳои бостон.
“Тоҷикон” бурд обрӯи тоҷикони хоксор,
То ба боми осмони эътироф аз остон.
Ин китоб аз сарбаландиҳо ҳикоят мекунад,
Баҳри илми қаҳрамон гаштан кифоят мекунад.
Мардро бар ҷодаи фатҳу зафар созад равон,
Бар раҳи мардонагӣ занро ҳидоят мекунад.
Ин китоб осори нангу ҷуръати аллома аст,
Гашт исбот: аз ҳама ханҷар расотар хома аст.
Худшиносиҳои мо аз ин асар пайдо шавад,
Баҳри миллат ин асар, бешак, шаҳодатнома аст.
Тарҳи аслии Ватан пайдо шавад аз ин китоб,
Сарҳади мулки куҳан пайдо шавад аз ин китоб.
Шаҳри Балху ҳам Самарқанду Бухорову Ҳирот,
Чашмасурхи анҷуман пайдо шавад аз ин китоб.


Муҳаммад ҒОИБ,
Шоири халқии Тоҷикистон